महाराष्ट्र दिनमान ऑनलाईन डेस्क : लंडनच्या दुप्पट आकाराचा जगातील सर्वांत मोठा हिमखंड, ‘A23a आइसबर्ग,’ दक्षिण जॉर्जिया बेटाकडे सरकत आहे. त्यामुळे शास्त्रज्ञांमध्ये चिंता निर्माण झाली आहे. कारण तो जॉर्जिया बेटावर धडकल्यास पेंग्विन आणि सीलच्या जीवनमरणाचा प्रश्न उद्भवू शकतो. या हिमखंडामुळे त्यांची खाद्य पद्धती कमालीची बिघडून जाणार आहे. (A23a iceberg )
अंटार्क्टिकामधून बर्फाचा हा मोठा भाग आता हळूहळू सरकत आहे आणि तो दक्षिण जॉर्जिया बेटावर आदळण्याची शक्यता आहे. जॉर्जिया ही दक्षिण अटलांटिकमधील एक महत्त्वपूर्ण वन्यजीव प्रजनन भूमी आहे.
A23a हिमखंड म्हणजे काय?
हा हिमखंड सुमारे ३,५०० चौरस किलोमीटर (१,३५० चौरस मैल) व्यापलेला आहे. हा विशाल A23a हिमखंड १९८६ मध्ये अंटार्क्टिक शेल्फपासून तुटला. तो जगातील सर्वांत मोठा आणि जुना हिमखंड राहिला.
तीन दशकांहून अधिक काळ स्थिर होता. २०२० मध्ये त्याची हालचाल सुरू झाली. त्याच्या उत्तरेकडील प्रगतीत सागरी शक्तींमुळे निर्माण होणाऱ्या हालचालींमुळे अडथळे निर्माण झाले.(A23a iceberg )
अखंडत्व कायम
ब्रिटीश अंटार्क्टिक सर्वेक्षणातील भौतिक समुद्रशास्त्रज्ञ अँड्र्यू मेइजर्स यांनी एएफपी या वृत्तसंस्थेला सांगितले की उपग्रह निरीक्षणे दर्शवितात की हा ‘मेगाबर्ग्स’ ने आपले अखंड अस्तित्व कायम ठेवले आहे. तो सुरुवातीला जसा होता तसाच आहे. सामान्यत: दक्षिण महासागरातून मार्गक्रमण करताना अशा हिमखंडाचे लहान लहान तुकडे होतात. हा हिमखंड मात्र विखंडीत झालेला नाही.
हिमखंडाचा अचूक मार्ग अनिश्चित आहे, तथापि सध्याची परिस्थिती लक्षात घेता तो दक्षिण जॉर्जियाच्या महाद्वीपीय शेल्फवर दोन ते चार आठवड्यांत पोहोचू शकेल, असे मेइजर्स यांनी नमूद केले.
तो आहे कसा?
मेइजर्स २०२३ च्या उत्तरार्धात एका वैज्ञानिक मोहिमेवर होते. त्यावेळी त्यांचा थेट या हिमखंडाशी संपर्क आला. ‘४० ते ५० मीटर उंच आणि क्षितिजापासून क्षितिजापर्यंत पसरलेला एक मोठा पांढरा खडक,’ असे वर्णन त्यांनी केले. दूरचित्रवाणी मालिकेचा संदर्भ देत ते म्हणाले, ‘तो अगदी या पांढऱ्या भिंतीसारखा आहे. अगदी गेम ऑफ थ्रोन्स-एस्क्यूसारखे आहे.’(A23a iceberg )
पुढे काय होऊ शकते?
- फॉकलंड बेटांच्या पूर्वेला सुमारे १,४०० किलोमीटर (८७० मैल) अंतरावर असलेला ब्रिटीश परदेशातील दक्षिण जॉर्जियाच्या पलीकडे हिमखंड महाद्वीपीय शेल्फच्या पलीकडे मोकळ्या पाण्यात वाहून जाऊ शकतो.
- उतार असलेल्या समुद्रतळावर आदळू शकतो. संभाव्यत: महिनोनमहिने अडकून राहू शकते किंवा त्याचे लहान तुकड्यांमध्ये विखंडन होऊ शकते.
- तो दक्षिण जॉर्जिया बेटावर आदळल्यास सील आणि पेंग्विनच्या आहार आणि प्रजननामध्ये गंभीरपणे व्यत्यय आणू शकतो, असा इशारा मेइजर्सनी दिला आहे.
- ते म्हणाले, आधीच्या काळातही हिमनग तिथे आदळले आहेत. त्यामुळे पेंग्विन आणि सीलच्या पिलांचे मोठ्या प्रमाणात मृत्यू झाले आहेत.
- एक ट्रिलियन टनांपेक्षा कमी वजनाचा, गोड्या पाण्याचा हा प्रचंड ब्लॉक अंटार्क्टिक सर्कमपोलर करंटने वाहून नेला जाऊ शकतो. जगातील तो सर्वांत शक्तिशाली महासागर जेट प्रवाह आहे.
A23a is a large tabular iceberg which calved from the Filchner–Ronne Ice Shelf in 1986.
As of January 2025, its area is about 3,500 square kilometres (1,400 sq mi), which makes it the current largest iceberg in the world.pic.twitter.com/vT1BmQsR5g
— Massimo (@Rainmaker1973) January 28, 2025
हेही वाचा :
महाकुंभमेळ्यात चेंगराचेंगरी, २० भाविकांचा मृत्यू