देश-विदेश

नवी दिल्ली : हरियाणा आणि महाराष्ट्रातील काँग्रेसच्या दारुण पराभवाचे दुष्परिणाम दिल्लीत दिसून येतील का? हा प्रश्न दोन कारणांमुळे चर्चेत आहे. पहिले कारण म्हणजे दिल्लीतील काँग्रेसचा सतत कमी होत जाणारा जनाधार आणि दुसरे कारण म्हणजे काँग्रेसची तयारी. एकीकडे आम आदमी पक्ष आणि भारतीय जनता पक्षाने राष्ट्रीय राजधानीत निवडणुकीचा बिगुल वाजवला आहे, तर दुसरीकडे काँग्रेस आजपर्यंत केवळ आपल्या संघटनेच्या समस्या सोडवत आहे.

दिल्लीत ७० विधानसभा जागांसाठी फेब्रुवारी २०२५ मध्ये निवडणुका होणार आहेत. लोकसभा निवडणुकीत काँग्रेसच्या कामगिरीनंतर काँग्रेसचा उदय झाल्याची चर्चा होती. परंतु, ज्या पद्धतीने काँग्रेसला प्रथम हरियाणा आणि नंतर महाराष्ट्रात दारूण पराभवाला सामोरे जावे लागले. त्यामुळे पक्ष हादरला आहे. हरियाणा आणि महाराष्ट्रात काँग्रेसला आघाडी मिळेल अशी अपेक्षा होती; पण दोन्ही राज्यात पक्षाचा पराभव झाला. महाराष्ट्रात त्यांना विरोधी पक्षनेतेपदाची खुर्चीही उरलेली नाही. लोकसभा निवडणुकीत काँग्रेस महाराष्ट्रातील सर्वात मोठा पक्ष ठरला. हरियाणातही ५० टक्के जागा जिंकल्या होत्या. आता दिल्लीत मुख्य लढत आम आदमी पक्ष आणि भाजप यांच्यात आहे. काँग्रेसच्या सततच्या पराभवाला ‘आप’ने मुद्दा बनवण्याची तयारी केली आहे. दिल्लीत भाजपचा पराभव फक्त अरविंद केजरीवालच करू शकतात, हे ‘आप’ दिल्लीतील जनतेला सांगण्याचा प्रयत्न करत आहे.

दिल्लीची निवडणूक तिरंगी होणार नाही. त्याचा थेट फटका काँग्रेसलाच बसणार आहे. काँग्रेस पक्षाने कोणताही चेहरा जाहीर न करता हरियाणा आणि महाराष्ट्राच्या निवडणुका लढवल्या होत्या. दोन्ही ठिकाणी काँग्रेसचे नुकसान झाले. दिल्लीतही काँग्रेस चेहराविना लढण्याची तयारी करत आहे. दुसरीकडे, अरविंद केजरीवाल हे मुख्यमंत्री पदाचा चेहरा आहेत. तर, भाजप मोदींच्या चेहऱ्यावर उतरण्याची तयारी करत आहे. भाजप स्थानिक पातळीवर तगडे नेते उभे करणार आहे. आत्तापर्यंतच्या परिस्थितीनुसार भाजपचा पराभव करणाऱ्या पक्षाला मुस्लिमांची एकतर्फी मते मिळत आहेत. बिहारमध्ये राष्ट्रीय जनता दल, उत्तर प्रदेशात समाजवादी पक्ष आणि पश्चिम बंगालमध्ये तृणमूल ही त्याची उदाहरणे आहेत.

दिल्लीत केवळ ‘आप’च भाजपला पराभूत करू शकते, असे वातावरण निर्माण झाले. तर, मुस्लिम मतदार अरविंद केजरीवाल यांच्याकडे वळू शकतात. दिल्लीत मुस्लिमांची लोकसंख्या १२ टक्के आहे. दिल्लीत काँग्रेसमध्ये अस्वस्थता आहे. गेल्या महिनाभरात वीरसिंग धिंगण, सुमेश शौकीन आणि चौधरी मतीन अहमद यांसारख्या अनेक ज्येष्ठ नेत्यांनी पक्ष सोडला आहे. आगामी काळात काँग्रेसचे आणखी अनेक नेते पक्ष सोडू शकतात असे बोलले जात आहे. काँग्रेस पक्ष एकेकाळी दिल्लीच्या राजकारणात अजिंक्य होता. पण, २०१३ नंतर त्याचा जनाधार कमी होत गेला.

दिल्लीत काँग्रेसकडे नाही चेहरा

काँग्रेससाठी ही निवडणुक अवघड आहे. २०१३ पासून काँग्रेसकडे दिल्लीत एकही चेहरा नाही. यापूर्वी शीला दीक्षित दिल्ली काँग्रेसमधील एक चेहरा होत्या. परंतु, त्यांचे निधन झाले आहे. जयप्रकाश अग्रवाल आणि सुभाष चोप्रा हे पक्षाचे तगडे नेते होते. पण आता दोघेही वृद्ध झाले आहेत. सध्या पक्षाची कमान देवेंद्र यादव यांच्याकडे आहे; पण संपूर्ण दिल्लीत त्यांचे आवाहन नाही.