मुंबईतील इन्स्टिट्यूट ऑफ केमिकल टेक्नॉलॉजीचे माजी कुलगुरू गणपती दादासाहेब उर्फ डॉ. जी. डी. यादव यांना कागलच्या सदाशिवराव जाधव गुरुजी फाऊंडेशनचा हरित ऊर्जा तपस्वी पुरस्कार जाहीर झाला आहे. रासायनिक अभियंता, संशोधक म्हणून आंतरराष्ट्रीय ख्याती असलेले डॉ. यादव सध्या आयसीटी मुंबई येथे एमेरिटस प्रोफेसर आहेत. शैक्षणिक तसेच विज्ञान-तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात राष्ट्रीय, आंतरराष्ट्रीय पातळीवर काम करणारी कोल्हापूरची फार कमी मंडळी आहेत. डॉ. जी. डी. यादव हे त्यापैकी एक असून त्यांनी आपल्या कर्तृत्वाने कोल्हापूरचे नाव आंतरराष्ट्रीय पातळीवर गाजवले आहे. राधानगरी तालुक्यातील छोट्याशा गावात शेतकरी कुटुंबात जन्मलेल्या यादव यांची कारकीर्द प्रेरणादायक आहे.
जी. डी. यादव यांचा जन्म १४ सप्टेंबर १९५२ रोजी कोल्हापूर जिल्ह्यातील राधानगरी तालुक्यातील अर्जुनवाडा गावात झाला. त्यांचे सातवीपर्यंतचे शिक्षण गावातील स्थानिक शाळेत आणि नंतर अकरावीपर्यंतचे शिक्षण कोल्हापूर येथे झाले. १९७० मध्ये मुंबई विद्यापीठाच्या केमिकल टेक्नॉलॉजी (यूडीसीटी) विद्यापीठात प्रवेश घेतला आणि१९७४ मध्ये त्यांनी केमिकल इंजिनीअरिंगमध्ये पदवी प्राप्त केली आणि संस्थेमध्येच अध्यापक म्हणून कारकीर्द सुरू केली. प्रसिद्ध रासायनिक अभियंता मनमोहन शर्मा यांच्या मार्गदर्शनाखाली त्यांनी डॉक्टरेट मिळवली.
त्यांनी इंग्लंडमधील लॉफबोरो युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्नॉलॉजीमध्ये लीव्हरहुल्मे फेलो आणि युनिव्हर्सिटी ऑफ वॉटरलू , ओंटारियो येथे नैसर्गिक विज्ञान आणि अभियांत्रिकी संशोधन परिषद फेलो म्हणून काम केले. विज्ञान आणि अभियांत्रिकी क्षेत्रातील योगदानाबद्दल भारत सरकारने त्यांचा २०१६ मध्ये पद्मश्री देऊन सन्मान केला. २०२२ मध्ये, ते युनायटेड स्टेट्स नॅशनल ॲकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंगचे सदस्य म्हणून निवडून आले.
यादव यांनी नॅनोमटेरिअल्स, ग्रीन केमिस्ट्री, नॅनोकॅटलिसिस, एनर्जी इंजिनीअरिंग आणि बायोटेक्नॉलॉजी यांवर विशेष लक्ष केंद्रित करून कॅटालिसिसवर संशोधन केले. तेल पुनर्प्राप्ती, फेज हस्तांतरण आणि विषम उत्प्रेरकांमध्ये सुधारित तंत्र विकसित करण्यासाठी त्यांनी सल्फेटेड झिरकोनिया, हेटरोपॉली ऍसिड, क्ले आणि आयन-एक्सचेंज रेझिन्स यांसारख्या पदार्थांवर काम केले आणि प्रवाह दृश्यासाठी नवीन २-डी आणि ३-डी मॉडेल्सचा शोध लावला. त्याच्याकडे अनेक भारतीय आणि यूएस पेटंट आहेत, त्यापैकी ७५ पेटंट शोध आणि नवकल्पनांसाठी आहेत. यादव यांनी २००१मध्ये इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ केमिकल इंजिनिअर्सचे अध्यक्ष म्हणून काम केले. इन्स्टिट्यूट ऑफ केमिकल टेक्नॉलॉजीचे संचालक आणि कुलगुरू या नात्याने त्यांनी अनेक विद्याशाखा तयार करण्याबरोबरच पायाभूत सुविधा विकसित केल्या. मुंबई विद्यापीठाच्या सेंटर फॉर नॅनोसायन्स अँड नॅनोटेक्नॉलॉजी आणि सेंटर फॉर ग्रीन टेक्नॉलॉजीचे प्रमुख समन्वयक म्हणून काम पाहिले आहे. इन्स्टिट्यूशन ऑफ केमिकल इंजिनीअर्स, द वर्ल्ड अकॅडमी ऑफ सायन्सेस, इंडियन नॅशनल सायन्स अकादमी आणि नॅशनल ॲकॅडमी ऑफ सायन्सेस यासारख्या विज्ञानविषयक संस्थांनी त्यांचा सन्मान केला आहे. यादव यांना १९९४ मध्ये इंटरनॅशनल सोसायटी फॉर टेक्नॉलॉजी इन एज्युकेशनचा सर्वोत्कृष्ट अभियांत्रिकी महाविद्यालयीन शिक्षक पुरस्कार आणि १९९५ मध्ये वास्विक औद्योगिक संशोधन पुरस्कार मिळाला.